Γυναίκες στο Φάσμα του Αυτισμού: Ο Αόρατος Αγώνας στον Εργασιακό Χώρο

Στον σύγχρονο εργασιακό κόσμο, η συμπερίληψη και η διαφορετικότητα αναδύονται ολοένα ως ζητήματα ενδιαφέροντος, συζήτησης και προσοχής. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού (2 Απριλίου), αξίζει να αναφερθούμε σε μία ομάδα ανθρώπων, που συχνά παραμένει αφανής: Πρόκειται για τις γυναίκες στο φάσμα του αυτισμού. Πολλές από αυτές είτε λαμβάνουν τη διάγνωση σε μεγαλύτερη ηλικία είτε δεν διαγιγνώσκονται ποτέ, γεγονός που μπορεί να εγείρει δυσκολίες προσαρμογής τόσο στη ζωή τους όσο και στο εργασιακό τους περιβάλλον, όπως χρόνια επαγγελματική εξουθένωση, άγχος και προβλήματα αφομοίωσης.

Γιατί όμως οι γυναίκες στο φάσμα υποδιαγιγνώσκονται;

Οι γυναίκες συχνά παρουσιάζουν διαφορετική συμπτωματολογία σε σχέση με τους άνδρες, ωστόσο τα διαγνωστικά εργαλεία έχουν αναπτυχθεί κυρίως με βάση μελέτες σε αγόρια (Lai et al., 2015). Κατά συνέπεια, πολλές γυναίκες καθυστερούν να διαγνωστούν ή συχνά λαμβάνουν λανθασμένες διαγνώσεις, όπως αγχώδεις ή συναισθηματικές διαταραχές. Επιπλέον, οι κοινωνικές προσδοκίες και τα στερεότυπα για τη γυναικεία συμπεριφορά συχνά τις ωθούν από μικρή ηλικία να αναπτύσσουν στρατηγικές προσαρμογής που αποκρύπτουν τα αυτιστικά τους χαρακτηριστικά.

Το "Καμουφλάρισμα" και οι Επιπτώσεις του

Το καμουφλάρισμα (masking) είναι η διαδικασία κατά την οποία οι γυναίκες στο φάσμα του αυτισμού υιοθετούν κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές για να ενσωματωθούν στο εργασιακό περιβάλλον. Αυτό περιλαμβάνει:

• Μίμηση κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και εκφράσεων.
• Υπερβολική προετοιμασία για επαγγελματικές συναντήσεις και συνομιλίες.
• Καταπίεση αυτιστικών συμπεριφορών (π.χ. αποφυγή επαναλαμβανόμενων κινήσεων ή εκφράσεων άγχους).

Αν και αυτή η στρατηγική μπορεί να βοηθήσει προσωρινά στην επαγγελματική προσαρμογή, μακροπρόθεσμα οδηγεί σε αυξημένη εξουθένωση, άγχος και αίσθηση απομόνωσης (Hull et al., 2020).

Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι εργοδότες να στηρίξουν τις γυναίκες εργαζόμενες στο φάσμα;

Οι οργανισμοί θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη αυτών των γυναικών, φροντίζοντας για τη δημιουργία ενός πιο συμπεριληπτικού εργασιακού περιβάλλοντος. Μερικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι:

• Η ευαισθητοποίηση και η εκπαίδευση γύρω από τη νευροποικιλότητα.
• Η παροχή ευέλικτων συνθηκών εργασίας, όπως η δυνατότητα απομακρυσμένης εργασίας, η παροχή ήσυχων χώρων και ρυθμιζόμενου φωτισμού.
• Η ενσωμάτωση εναλλακτικών μορφών επικοινωνίας, όπως λχ. διαφορετικοί τρόποι ανάθεσης εργασιών (π.χ. μέσω email αντί για προφορικές οδηγίες).
• Η προσαρμογή διαδικασιών αξιολόγησης και αξιολογητικών μοντέλων που λαμβάνουν υπόψη διαφορετικά στυλ εργασίας.

Συμβουλές επιβίωσης στο χώρο εργασίας για γυναίκες στο φάσμα

Για όσες γυναίκες δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις απαιτήσεις της εργασίας, οι παρακάτω στρατηγικές μπορούν να φανούν χρήσιμες:

• Αυτογνωσία και αυτοφροντίδα: Η αναγνώριση και αποδοχή των αναγκών τους είναι το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός πιο ισορροπημένου επαγγελματικού περιβάλλοντος.
• Αξιοποίηση υποστηρικτικών δικτύων: Σύνδεση με ομάδες νευροποικιλότητας και mentoring από άλλες εργαζόμενες γυναίκες στο φάσμα.
• Διαχείριση ενέργειας: Εξισορρόπηση κοινωνικών και εργασιακών απαιτήσεων για την αποφυγή της εξουθένωσης.
• Συζήτηση με τον εργοδότη: Όπου είναι εφικτό, η ανοιχτή επικοινωνία για τις ανάγκες και τις προτιμήσεις εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερες προσαρμογές.

Συνοψίζοντας, οι γυναίκες στο φάσμα του αυτισμού συχνά δίνουν έναν αόρατο αγώνα στον εργασιακό χώρο, προσπαθώντας να ανταποκριθούν σε νευροτυπικά πρότυπα που δεν συμβαδίζουν με τις δικές τους ανάγκες. Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που υποστηρίζει τη νευροποικιλότητα δεν είναι απλώς ένα βήμα προς τη συμπερίληψη, αλλά μια επένδυση σε ένα πιο δίκαιο και αποτελεσματικό εργασιακό τοπίο. Με μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και αλλαγές στις εργασιακές δομές, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι όλες οι γυναίκες, ανεξαρτήτως νευρολογικού προφίλ, θα έχουν ίσες ευκαιρίες για επαγγελματική ικανοποίηση κι επιτυχία.
 

Βιβλιογραφία:

• Hull, L., Petrides, K. V., Allison, C., Smith, P., Baron-Cohen, S., Lai, M. C., & Mandy, W. (2017). "Putting on My Best Normal": Social Camouflaging in Adults with Autism Spectrum Conditions. Journal of Autism and Developmental Disorders, 47(8), 2519-2534.
• Hull, L., Mandy, W., Lai, M. C., Baron-Cohen, S., Allison, C., Smith, P., & Petrides, K. V. (2020). Development and validation of the Camouflaging Autistic Traits Questionnaire (CAT-Q). Journal of Autism and Developmental Disorders, 50(6), 2246-2258.
• Lai, M. C., Lombardo, M. V., Auyeung, B., Chakrabarti, B., & Baron-Cohen, S. (2015). Sex/gender differences and autism: Setting the scene for future research. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 54(1), 11-24.